Leestijd - 10 minuten
Voorzitter, collega-raadsleden, toeschouwers in de zaal en kijkers thuis.
In deze bijdrage sta ik stil bij de visie van GBV op deze begroting: de eerste van de nieuwe coalitie in de gemeente Veldhoven.
GBV heeft bij de behandeling van het coalitieprogramma in de raad heel wat kritische noten gekraakt, maar gaf ook aan de komende begroting met belangstelling tegemoet te zien. Hierin wordt immers duidelijk welke plannen het nieuwe college daadwerkelijk wil uitvoeren en hoe dit gaat gebeuren.
Voorzitter, wat GBV als eerste opvalt is dat in deze begroting met geen woord gerept wordt over verschillende voornemens die nog prominent in het coalitieakkoord stonden. Bijzonder hieraan is dat GBV veel van de nu ontbrekende voorstellen toen al als slecht plan of op zijn minst als opmerkelijk betitelde. Een voorbeeldje: de aangekondigde heroverweging van het gratis parkeren in het City Centrum. Waar is dit gebleven?
En zo zijn er nog meer voorbeelden zoals: het halveren van de parkeernorm, het aankondigen van de (mogelijke) afsluiting van de Bossebaan bij de muziekschool, het invoeren van een inkomenstoets in het sociaal domein, permanente bewoning op de Molenvelden en het invoeren van een Veldhovense ombudsman.
Voorzitter, GBV heeft aandachtig gezocht en gelezen in de begroting, maar we vinden niks meer van deze voorstellen terug. Kunnen wij hieruit afleiden dat het nieuwe college met de uitvoering van deze plannen is bezonnen eer het is begonnen? Graag horen wij hier een toelichting op van de desbetreffende portefeuillehouders.
Voorzitter, dan kom ik op het 2e punt: de OZB. Vóór de verkiezingen van afgelopen maart is er hoog van de toren geblazen door de grootste coalitiepartij. De gemeente zou gaan snijden in het grote huishoudboekje en geld gaan lenen op de kapitaalmarkt om OZB-verhoging te voorkomen onder het motto: als we een miljoentje nodig hebben, dan lenen we dat toch gewoon bij?
In het coalitieakkoord was er al wat minder stelligheid (‘er zijn meerdere manieren om de financiële tekorten op te lossen, OZB is daar een van’) en in deze begroting is de kogel helemaal door de kerk: de OZB gaat in 2023 11,3% omhoog. De inwoners van Veldhoven is voor de verkiezingen, naar nu blijkt, een worst voorgehouden. Hun lasten zouden niet onnodig stijgen. Dat vindt GBV kwalijk.
Want voorzitter, uiteindelijk bleek het op orde krijgen van het huishoudboekje toch een stukje lastiger dan voor de verkiezingen werd gedacht en ook het bijlenen op de kapitaalmarkt bleek een fata morgana te zijn. Bij nader inzien wordt er door de nieuwe coalitie ook niet bezuinigd op bedrijfsvoering, maar er wordt 17,7 FTE extra personeel aangenomen en de totale bedrijfsvoeringskosten van de gemeente Veldhoven nemen in 2023 niet af, maar zelfs met 4.274.000 euro toe.
GBV begrijpt vooral weinig van de extra verhoging van de OZB van 4,7%. Zeker nu blijkt dat alle jaarschijven na de verwerking van de septembercirculaire positief zijn en er dus alsnog sprake is van een meerjarig sluitende begroting. Daarom dient GBV een amendement in, toegelicht door Hans van de Looij, om de 4,7% extra verhoging uit de vastgestelde meerjarenbegroting te halen en dit te dekken met de begrotingsoverschotten die zijn ontstaan als gevolg van de septembercirculaire.
Voorzitter, dit alles bij elkaar maakt dat GBV toch even moest terug denken aan de les van de heer Prinsen, die hij had voor de toehoorders bij het debat in Oerle: we kunnen wel zeggen wat we allemaal beloven, maar we moeten het vooral nog waar kunnen maken.
Dan kom ik nu bij het 3e punt: de nieuwe plannen die naast het verhogen van de OZB wél in deze begroting staan opgenomen. Het beeld van GBV is dat de nieuwe coalitie vooral inzet op het produceren van visies en uitvoeringsplannen.
Zo lezen we dat er een nieuwe visie op participatie komt, een nieuwe visie op de dienstverleningsopgaven, een nieuwe visie op Veldhoven, een mobiliteitsvisie, een kerkenvisie, een visie op een volwaardige bibliotheekvoorziening, een visie op het sociaal domein en een duurzaamheidsvisie. Verder heeft de woonvisie vertraging opgelopen en komt de daarin opgenomen woonzorgvisie voorlopig ook niet in de raad.
Voorzitter, het opstellen van visies duurt lang, er zijn vaak allerlei dure externe partijen bij betrokken en het eindresultaat eindigt vaak in de onderste lade van het bureau. Dat het college van hieruit tot acties wil komen laat voor GBV zien dat de nieuwe coalitie een gebrek aan daadkracht, urgentiebesef en directe actiebereidheid heeft. Dit baart GBV zorgen.
Veldhoven staat de komende jaren namelijk voor grote uitdagingen. ASML gaat groeien als nooit tevoren, in Veldhoven moeten we tot 2030 5000 woningen bouwen, in 2030 moet er 90 gigawattuur aan duurzame opwek zijn en de bereikbaarheid van Veldhoven komt steeds verder onder druk te staan. Dit gaat gepaard met een aantal vacatures dat landelijk op ‘t moment een stuk groter is dan de beschikbare beroepsbevolking. De uitdagingen zijn groot en dat vraagt daadkracht. GBV vraagt het college daarom nu al in actie te komen. Besteed de ambtelijke capaciteit goed en kom nú in actie en niet pas als deze visies klaar zijn in de loop van 2024 of later.
Voorzitter, GBV zegt niet dat er niks concreets in de begroting staat. Een concreet voorbeeld is het rattenbeleid. Beperken van de rattenoverlast stond ook prominent in het coalitieprogramma genoemd. De uitwerking van het beleid is echter vooral een voortzetting van oud beleid waarin helemaal niks is veranderd. Grote woorden ten spijt. Een ander voorbeeld is de komst van de beveiligde fietsenstalling en het gemeentelijk erfgoedbeleid. Daar is GBV blij mee. Wel meteen een kanttekening: het erfgoedbeleid wil niet zeggen dat er daadwerkelijk subsidie komt voor gemeentelijke monumenten, want daar is in de begroting geen rekening mee gehouden.
Ik wil voordat ik overga tot de overige moties en amendementen graag afsluiten met 2 korte vragen:
- Recent hebben we in de krant kunnen lezen dat informatie voor bezoekende toeristen voor Veldhoven beschikbaar is via de gemeentelijke website, maar dat deze informatie moeilijk vindbaar is. Volgens GBV kan offline communicatie (bijv. een folder) op gerichte plekken helpen om de informatie op de gemeentelijke website beter vindbaar te maken voor de doelgroep. Hoe denkt de portefeuillehouder over de inzet hiervan?
- Het fietspad aan de Sitterlaan. Het baart GBV zorgen dat organisaties als Veldhoven Samen Verkeersveilig, de Politie en de Fietsersbond hun twijfels over deze variant hebben. Graag horen wij dan ook een reactie op de inspreker van vanavond.
De amendementen en moties
Voorzitter, dan kom ik nu aan bij de amendementen en moties waar ik nog niet bij heb stilgestaan.
- In het licht van de ontstane extra begrotingsoverschotten dient GBV een amendement in om de voorgestelde verhoging van de hondenbelasting in 2023 niet door te voeren en dit tarief in 2024 te maximeren op 50 euro.
- GBV wil ten tweede graag dat er bij toekomstige plannen rekening wordt gehouden met het faciliteren en inrichten van voldoende beweegvoorzieningen voor tieners.
- Ten derde wil GBV nogmaals de beschikbare starters- en stimuleringsleningen bij de inwoners van Veldhoven onder de aandacht brengen.
- Ten vierde zal GBV bij deze algemene beschouwingen een motie indienen over de uitbreiding van de Foyer van Art4U.
- En ten vijfde dient GBV een motie in over het nieuwe normaal in het sociaal domein en een integrale aanpak van wonen, zorg en veiligheid voor de zorgbehoevende inwoners van onze gemeente.
Voorzitter, dan kom ik aan bij het slot van onze bijdrage. Veldhoven is een mooie gemeente om in te wonen. Een combinatie van kerkdorpen met een oude dorpskern en daartussenin gebouwde wijken die ieder een eigen karakter hebben. De belangrijkste punten van GBV voor onze inwoners zijn: Leefbaarheid, goede voorzieningen in de buurt, sociale cohesie en goede zorg voor oud en jong. Daarmee heb ik u in 3 regels voorzien van de visie van GBV op Veldhoven en heb ik u toch mooi een langdurend en duur visietraject bespaard.
Tot zover in de 1e termijn.
Jurre van der Velden
Fractievoorzitter GBV
