Ratten, een meer dan lastig probleem

In de afgelopen jaren is het probleem van de rattenoverlast in grote delen van het land flink toegenomen. Vooral de zwarte rat is sinds 2014 aan een opmars begonnen, die we niet bepaald toejuichen. Dit is zeker niet alleen in Veldhoven het geval, laat dat helder zijn. Een van de belangrijkste reden daarvoor lijkt, dat sinds 1 juli 2014 het gebruik van muizen- en rattengif is verboden. Ook voor gemeenten. Slechts in heel uitzonderlijk situaties en onder heel strenge voorwaarden kan dit nog worden gedaan door een gecertificeerd bedrijf. Maar, nogmaals, dat mag maar in beperkte mate in zeer speciale gevallen. Wat kunnen we dan wel doen?

Het begint in elk geval met het melden van de aanwezigheid van ratten.

Om de rattenpopulatie onder controle te houden moeten we samen (gemeente, bewoners/eigenaren, corporaties) actie ondernemen op het gebied van voorkomen en bestrijden. Via het melden krijgen we een goed beeld van waar ratten zich bevinden, en van de daadwerkelijke overlast en de toe- of afname daarvan. KAD (Kennis- en Adviescentrum Dierenplagen) adviseert gemeente en inwoners op grond van die meldingen. Als iemand een rat ziet, dan kan dat worden gemeld

op www.veldhoven.nl/ratten.

Als er meldingen zijn over ratten in het openbaar gebied, dan laat de gemeente dit vervolgens onderzoeken. In overleg met KAD en EWS (de opvolger van de Plagen Preventie Dienst, bestrijder van dierenplagen) wordt bekeken, wat er op bepaalde plekken het beste kan gebeuren. Bijvoorbeeld de beplanting in plantsoenen snoeien of klemmen en/of vangkasten plaatsen. Nogmaals: gif mogen we niet meer gebruiken volgens de wet! Door ervaringen met diefstal en het kapot maken van de klemmen en kasten, plaatsen we deze zo veel mogelijk uit het zicht

Hoe was het aantal meldingen feitelijk gezien over de laatste 4 jaar?

Aantal meldingen rattenoverlast 2017-2020

Op het moment van schrijven waren enkel de cijfers voor 2020 over het eerste half jaar beschikbaar. Maar hieruit blijkt dat dit jaar helemaal niet slecht scoorde ten opzichte van de 3 jaren daarvoor. Alleen 2018 deed het in de voorgaande periode beter.

In de meeste gemeenten, en ook in Veldhoven, is het uitgangspunt dat men zelf verantwoordelijk is voor het voorkomen en bestrijden van ratten op eigen terrein. Al dan niet samen met de buren. Maar ook samen met de gemeente. Tot nog toe ondersteunde de gemeente vooral door de kennis van KAD en EWS beschikbaar te stellen en de meldingen te registreren en aan KAD door te geven. Na een goed advies kan men er dan zelf voor zorgen dat tuin en woning niet aantrekkelijk zijn voor ratten. Blijft er daarna dan toch last van ratten, dan willen we de mensen verder gaan ondersteunen bij de bestrijding op eigen terrein. Daartoe worden nu de mogelijkheden onderzocht om bijvoorbeeld vallen beschikbaar te stellen en ter plekke advies te geven.

Het verband tussen overlast van plaagdieren en afval dat te vroeg of verkeerd wordt aangeboden, waaronder PMD, wordt snel gelegd. Dit verband is op dit moment echter nog niet feitelijk hard te maken. Bestaat dit verband wel echt? Immers, de invoering van het gebruik van PMD zakken viel ongeveer samen met het verbod op het gebruik van rattengif. En uit de geregistreerde meldingen blijkt dus geen enorme stijging van de rattenpopulatie in de afgelopen 4 jaar. M.a.w. in hoeverre is het PMD afval inderdaad verantwoordelijk voor het grotere aantal zwarte ratten in onze gemeente? Maar het heeft beslist wel de aandacht van de gemeente.  Die gaat nu eerst feiten en informatie verzamelen over het te vroeg en/of verkeerd aanbieden van (PMD) afval, en de relatie daarvan met overlast van ratten of andere dieren.

Het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen(KAD) is de expert en beste voorlichter over ratten. Iedereen kan nu al veel informatie vinden over het voorkomen van rattenoverlast op https://www.kad.nl/kennisbank/dierplagen/ratten-en-muizen/zwarte-rat/. In dit GemeenteNieuws kan iedereen tips lezen over het winterklaar maken van de eigen tuin en woning.

Wat kunnen we nu als voorlopige conclusies trekken, terugkijkende over de afgelopen jaren?

1. Het probleem van rattenoverlast bestaat, ook in Veldhoven.
2. We zullen dit alleen kunnen oplossen als inwoners, corporaties en gemeente de handen ineen slaan bij de bestrijding daarvan.
3. De inwoners moeten alert zijn op hun woningomgeving: zorg er met name vooral voor dat er geen voedsel zoals kippen- of konijnenvoer toegankelijk is voor ratten. Overtuig elkaar van de noodzaak daartoe, vooral de buurtgenoten, die daarin wat minder strikt zijn.
4. De gemeente moet meldingen goed in de gaten houden, samen met KAD tijdig brandhaarden lokaliseren en de communicatie daarover met de inwoners sterk verbeteren. Gedacht wordt bijvoorbeeld aan het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten. Iets wat overigens in deze Coronatijd wel weer lastig is te regelen voor grotere groepen, maar dat terzijde.
5. De bestrijding op eigen terrein blijft in eerste instantie wel een eigen verantwoordelijkheid. Daarbij dient de gemeente meer servicegericht te gaan opereren richting inwoners: betere advisering via KAD en EWS, gerichte bestrijdingsacties samen organiseren, mogelijk vangapparaten zoals vallen beschikbaar stellen, enz. De mogelijkheden daartoe worden de komende maanden verder uitgewerkt.
6. Goed onderzoeken in hoeverre de  huidige wijze van PMD aanbieden en ophalen een oorzaak is van de huidige rattenoverlast. Dat zal iets meer tijd vragen.

We gaan vanuit de gemeente onze uiterste best doen het probleem zo goed mogelijk te beteugelen. Het wordt door ondergetekende als verantwoordelijke wethouder noch door het huidige college zeker niet onderschat, wees daarvan maar overtuigd.