Leestijd 10 - 15 minuten
Wonen, of liever gezegd bouwen, is op dit moment misschien wel een van de meest urgente onderwerpen, waarover de politiek zo snel mogelijk het juiste ei moet zien te leggen. De woningmarkt staat gigantisch onder druk en door diverse oorzaken neemt die ondanks vele goede bedoelingen steeds verder toe. Er moeten enorm veel extra woningen in zo kort mogelijke tijd bijkomen in heel Nederland, maar zeker ook in Veldhoven. We hebben het daarbij over een schaalsprong. De gigantische groei van ASML veroorzaakt grote woningtekorten door de toestroom van kenniswerkers, steeds meer statushouders hebben recht op een woning en vluchtelingen uit Oekraïne kloppen aan. Maar ook de eigen situatie vraagt om actie. Er moeten meer betaalbare woningen bijkomen voor jonge starters die zelfstandig willen kunnen wonen en voor senioren, die voor hen geschikte woonruimte nodig hebben, aangezien ze veel langer thuis moeten kunnen blijven wonen.
Snelheid is geboden!
Maar ja, de praktijk is weerbarstiger: nog weinig vrije fysieke ruimte in Veldhoven, enorm gestegen bouwkosten van nieuwbouw, tekort aan materialen, de gestegen rentestand, corporaties die niet oneindig kunnen investeren in woningbouw, te weinig personeel (zowel bij gemeenten als bouwbedrijven), stikstofproblematiek, mondige burgers die tegen vrijwel elk groot plan procederen, trage rechtsgang, enz. Het zorgt allemaal voor veel vertraging in de uitvoering van alle plannen.
Snelheid is relatief!
Dat er wat moet gebeuren is zo klaar als een klontje. De cijfers van te bouwen woningaantallen in onze regio domineren geregeld de kranten. Er is een nieuwe Woondeal gesloten tussen de regio ZO Brabant, het Rijk, de provincie en woningcorporaties. In Veldhoven loopt al vanaf 2019 de Woningbouwversnelling tot en met 2024 en wordt momenteel besproken om deze te verlengen tot 2030. Er wordt heel actief samengewerkt met de 9 gemeenten in het Stedelijk Gebied Eindhoven (SGE).
Eind maart werd in Veldhoven voor de eerste keer gesproken in de raad over de nieuwe Woon(zorg)visie, als opvolger van de visie uit 2016. Iets te laat (moet eigenlijk om de 5 jaar worden geactualiseerd), maar begrijpelijk vanwege de beperkt beschikbare ambtelijke capaciteit. De belangrijkste conclusies van het verhaal van deze visie zijn wat GBV betreft:
- Er moeten meer betaalbare en de juiste woningen komen, met name voor starters en senioren. Uitgangspunt is dat van de nieuwe woningen tenminste 30 % sociale huur,10 % sociale koop, 15 % middenhuur en 20 % middeldure koop moet zijn
- Een kopje boven een stukje tekst in de Woon(zorg)visie luidt: Beperkte maakbaarheid’. En dat is de spijker op z’n kop en een realistische inschatting. Op heel veel genoemde obstakels heb je als gemeente namelijk nauwelijks of geen invloed. En dat gaat echt niet veranderen op korte termijn, laat dat maar helder zijn.
Over welke aantallen woningen hebben we het nu? Want in diverse documenten staan steeds verschillende jaartallen en aantallen genoemd. Welnu, het is de bedoeling dat Veldhoven tussen 2020 en 2032 in totaal zo’n 5.000 nieuwbouwwoningen gaat realiseren, gemiddeld grofweg zo’n 400 per jaar (in normale tijden waren dat er altijd 150 – 200). Voor het gedeelte sociale huur betekent dit dus dat er in deze periode ongeveer 1.500 woningen bij moeten komen (30 %).
Gaat dit lukken?
De eerste Woningbouwversnelling geeft daarop vooralsnog vertrouwen. Maar ja, de vele ontwikkelingen waarop we nauwelijks invloed hebben kunnen natuurlijk roet in het eten gooien en de vaart uit het proces halen. Het voorbeeld van Slot-Oost: in december 2021 werd het bestemmingsplan voor 59 woningen door de gemeenteraad goedgekeurd. Sommige bezwaarmakers gingen naar de Raad van State en er is nu nog altijd geen uitspraak. Gehoopt wordt op na de zomervakantie! Maar stel dat het Veldhoven wel lukt, 5.000 woningen erbij bouwen. Dat is ongeveer een kwart van wat er nu al in heel Veldhoven aan woningen staat. Dit wordt dus een giga klus, dat we ons dat terdege bewust zijn. Bovendien moeten we ons nog iets heel goed realiseren: omdat we na Zilverackers geen grote uitbreidingslocaties meer hebben, zullen veel van die woningen moeten worden ingebreid op lege plekken in de vorm van hoogbouw. Dat is onontkoombaar! We moeten er dus rekening mee houden dat vrije uitzichten aangetast gaan worden, parkeren moeilijker wordt, groen wordt aangetast en dat Veldhoven een veel meer stedelijk karakter gaat krijgen. Dat gaat de vraag naar meer woonruimte en de schaalsprong ons absoluut ook brengen.
De Woon(zorg)visie heeft veel ambities op allerlei terreinen. Zoals gezegd ook op vlak van wonen met zorg en beschermd wonen. Om die allemaal waar te kunnen maken is het voor de gemeentelijke organisatie in elk geval absoluut noodzakelijk dat er voldoende en adequate ambtelijke capaciteit beschikbaar is. Op veel dingen hebben we geen invloed zoals gezegd, maar laten we er in elk geval alles aan doen om ervoor te zorgen dat er geen vertraging in de uitvoering van plannen ontstaat omdat de gemeente zelf in gebreke blijft door onderbezetting. Dat kunnen we ons gezien de urgentie simpelweg niet permitteren.
Hans van de Looij
Raadslid GBV
